top of page
< Back
Masterclass Ribera Del Duero

Masterclass Ribera Del Duero

Dirk Rodriguez verzorgde een mooie masterclass met lekkere wijnen uit deze Spaanse Regio. Een mooi pallet vans maken en geuren passeerden deze avond, wil je nog terug genieten van deze avond, lees dan zeker verder

20200918-Front.png
Henri 2.jpg

Henri's verslag van onze proeverij

Aanvang en Verloop

Vooreerst een welgemeende proficiat aan het clubbestuur voor de professionele aanpak van onze vergadering in deze turbulente coronadagen eind november 2021. Bij het binnenkomen van de zaal werd iedereen vakkundig gescand met zijn Covid Safe Ticket, dan een welkomstwoord van onze Voorzitster Simonne en toewijzing der tafel. Iedereen werd geacht de maatregelen (afstand houden, geen handjes geven of knuffelen, mondmaker dragen bij het rondlopen en rechtstaan) minutieus te respecteren en iedereen van het organiserend team draagt witte latex-handschoenen. Toch verloopt alles gemoedelijk en vriendschappelijk. De 10 tafels waren nu ruimer geschikt en boden plaats aan slechts zes personen. Iedere deelnemer vond er de volgende papieren hulpmiddelen : •een tweetalige (Spaans – Engels) uitvoerige en mooie toeristische brochure uitgegeven door de ‘Consejo Regulador de la Denominación de Origen Ribera del Duero’ (meer hierover op het einde van dit verslag); •een gedetailleerde lijst van de wijnen aangeboden tijdens deze proefavond; •een passende ‘placemat’ (wit A3-blad met hierop drie cirkels voor het plaatsen van de proefglazen, gelabeld resp. Rosé-1-4-7, resp. 2-5-8, resp. 3-6-9), ons verstrekt door Vinopres NV ter ondersteuning van de proeverij van de tien voorziene wijnen. Verder ook de onvermijdelijke broodbrokken, het nodige spoelwater en waterbekken. Het belangrijkste aan iedere tafel zijn natuurlijk de sympathieke disgenoten-wijnkenners. In de mooie zaal zijn er ook de onontbeerlijke CO2-meter en afzuigmonden, zelfs de nooduitgang staat open voor de nodige luchtverversing. Alles samen schept een aangename en rustgevende sfeer, waarbij iedereen zich comfortabel thuis voelt. Maar nu tot de orde van de dag. Onze Voorzitster Simonne opent de proefavond met een hartelijk welkomstwoord voor onze gastspreker, de Heer Dirk RODRIGUEZ, hoofdredacteur, en zijn team van Vinopres NV met nieuwsgarende cameraman. Ook van harte welkom aan de vele deelnemers ondanks de dreigende Covid-wolken en de druilerige winterprik. Dan volgt de boeiende uiteenzetting van de Heer Rodriguez, ondersteunt door een slideshow van mooie beelden en klare teksten. Gedurende een twintigtal minuten brengt onze gastspreker alle relevante informaties over het wijngebied Ribera del Duero. De inhoud hiervan volgt verder in mijn verslag. Tot daar de theorie, nu de praktijk. De proefsessie omvat tien items : één rosé wijn en negen rode wijnen van goede kwaliteit. Eerst drinken we de roséwijn; daarna beoordelen we drie schuifjes van ieder drie rode wijnen, dewelke gradueel stijgen in kwaliteit. Ook hiervan volgt verderop een samenvatting. We verlaten rustig de zaal, tevreden van deze ‘laatste’ leerrijke en lekkere ontmoeting samen met Ribera del Duero.

Voordracht ‘Ribera del Duero’ door Mr. Dirk RODRIGUEZ, hoofdredacteur magazine Vino.be

Bij aanvang toont een wereldkaart ons de twee brede banden rond de aardbol waar de wijncultuur gebeurt : in het noordelijk halfrond tussen ongeveer 30° en 50° NB (zuidelijk deel V.S.A., centraal en zuidelijk Europa, noordelijk Afrika, Klein-Azië, China), in het zuidelijk halfrond tussen ongeveer 30° en 45° ZB (Chili en Argentinië, zuidelijk Afrika, Australië, Nieuw-Zeeland). Toch zorgt de klimaatopwarming ervoor dat deze wijngordels uitdeinen naar het noorden in Europa (België – Nederland), naar het zuiden in Zuid-Amerika (Chili – Argentinië). Maar de wijncultuur breidt zich ook uit naar hoger gelegen plateaus, zoals in Spanje boven de 800 m tot 1.100 m. Een volgende slide zoemt in op de wijnstreek van deze avond : wereldkaart – Europa – Spanje – Castilla y León – Ribera del Duero (zie ook toeristische folder). Ons studieobject ligt centraal in de bovenste helft van Spanje, 100 km boven Madrid. Het is een langwerpig cultuurgebied van 115 km lang en max. 35 km breed, dat zich slingert rond de Duero-stroom (zie ook de landkaart op de toeristische folder). Vermits het ganse gebied ongeveer rond 41°NB ligt en tussen 5°WL en 3°WL op de hoogvlakte van het Castiliaans Scheidingsgebergte kent deze streek geen temperatuurverschillen zoals bijvoorbeeld in de Bourgogne-streek tussen Chablis en Mâcon. De RIBERA DEL DUERO wordt in de streek van Castilla y León westelijk geflankeerd door de wijnregio’s : TORO (ten westen bijna tot de Portugese grens, vooral rode wijn), RUEDA (ten zuidwesten, vooral witte wijn) en CIGALES (ten noordwesten, vroeger vooral roséwijn). De wijncultuur in de Duero-streek is al zeer oud en werd er gebracht door de Grieken. Nabij Peñafiel (in Pintia) werden reeds sporen gevonden van 2500 jaar oude wijncultuur. Gedurende de Middeleeuwen was er geen wijnbouw wegens de Moorse overheersing (van 711 tot 1492). Daarna volgde eeuwenlang de artisanale wijnbouw door de boeren voor plaatselijk gebruik. In 1864 werden door Don Eloy Lecanda y Chaves in het dorpje Valbuena de Duero (helemaal in het westen van de streek, provincie Valladolid) wijngaarden aangeplant met Bordelese druivenrassen (cabernet sauvignon, merlot, malbec) nadat bovenvermelde wijnbouwer de nodige ervaring opgedaan had in de Bordeaux-streek. Dit leidde tot de beroemde Vega Sicilia-wijnen (genoemd naar de kapel van Sint Cecilia in Valbuena). Deze wijnstokken brachten evenwel geen voldoende bevredigende resultaten en sinds 1910 werd systematisch overgeschakeld naar Tinto Fino, een variant van de Tempranillo-druif uit de Rioja-streek. De Duero-streek kent weinig regenval zodat men moest overgaan op bevloeiing vanaf rivieren en beken. In 1982 volgde de officiële erkenning van de ‘Denominación de Origen Ribera del Duero’, dit voor 9 producenten. Momenteel zijn er meer dan 300 producenten met een DO-label in 118 dorpen in de provincies Burgos (64), Valladolid (24), Soria (25) en Segovia (5); waarbij Vega Sicilia nog steeds de meest bekende is. In Ribera del Duero is meer dan 95% van de wijnen rood, maar ook rosado (rosé) is er altijd geweest. Sinds november 2019 wordt ook witte wijn gewonnen op basis van het druivenras Albillo, die de naam Ribera del Duero kreeg. Het is een zeer oxydatieve druif, de vinificatie eist een lange ‘sur lie’ en maceratie-behandeling. Wat de kwaliteitsfactoren betreft moeten we hier rekening houden met het feit dat de streek een echt continentaal klimaat, kent zonder de nabijheid van de zee en boven de 700 m. Er is nauwelijks regen, in de zomer stijgt de temperatuur tot boven de 40°C en er is kans op nachtvorst tot einde maand mei. In de vallei vindt men alluviaal sediment van de rivier en klei, terwijl iets hogerop er een mix is van mergel en klei. Op de heuvelflanken vindt men geërodeerd kalkachtig gesteente, hetgeen een betere opname van regenwater garandeert (sponseffect). Meestal is de vruchtbare bodem slechts 40 tot 80 cm diep, gedragen door de rotsbodem. Hierdoor kan men slechts tot 3.000 wijnstokken aanplanten per hectare, waar in andere rijkere streken een hogere boomdichtheid normaal is. De druivenbomen worden dus ook verder uit elkaar geplant, zodat de wortels meer water en voedingstoffen kunnen opnemen. De aangeplante Tempronilla-variëteit is de lokale Tinto Fino-variant. Deze heeft een iets dikkere schil dan de Tempranillo van Rioja en levert dus meer tannine. Hij is ook vroegrijpend, wat zeker nodig is bij late vorst. De beste Tinto Fino-stokken zijn meer dan 25 jaar oud. Andere rassen aangeplant in deze wijnstreek zijn : voor rode wijn : cabernet sauvignon, merlot, malbec, garnache tinto, … voor witte wijn : Albillo, verdejo, viura, … De witte druiven worden soms toegevoegd aan de rode rassen om aldus een hoger alcoholgehalte te bekomen. Bij de Vieilles Vignes (Viñas viejas) is meer dan 21% afkomstig van stokken ouder dan 75 jaar. Vervolgens toont de spreker een beeld van het kasteel van Curiel de Duero (Valladolid) gebouwd op een hoge heuvel en omringd door vele wijngaarden. De meeste bomen zijn van het ras Tempranillo, zowel aangeplant in lange rijen als kriskras door elkaar in “bosvorm”. We merken dat de bladeren van de stokken bij het oogsten reeds meer roodachtig gekleurd zijn, want de planten zijn rapper rijp dan op een nabij gelegen perceel waarvan de bladeren nog groener zijn (ras cabernet sauvignon). Het wijnbouwareaal van Ribera del Duero nam de laatste decennia spectaculair toe, komende van 3.000 ha in 1982 tot meer dan 23.300 ha in 2020, goed voor ongeveer 1 miljoen hectoliters wijn. De vinificatie is een traditionele rijping op ‘barriques’ van 225 liters, zoals in de Bordeaux-streek gangbaar was. De classificatie van Ribera del Duero-wijnen is bij wet vastgelegd, wat zeker niet het geval is in vele andere wijngebieden. De gradaties zijn : •cosecha : wat gewoon betekent ‘oogstjaar’ en geen houtrijping op vat. Soms is er de bijkomende aanduiding roble / barrica : wat hiermee overeenkomt, maar dan was er toch tijdelijke rijping op hout. (Er is nog de aanduiding joven wat gewoon jong betekent.); •crianza : minstens 12 maanden hout en rijping op ‘barrique’, daarna 12 maanden op fles; •reserva : minstens 12 maanden hout en 2 jaar op fles in eigen bodega; •gran reserva : minstens 24 maanden hout en 3 jaar op fles. Bij meer moderne producenten gebeurt de vinificatie niet alleen meer op de traditionele bordelese vaten van 225 liter, maar ook in betonnen cuves en in grote houten vaten (‘foudres’). De vaten zijn van Franse of Amerikaanse eik; deze laatsten geven extra bewaarpotentieel en concentratie van smaken. Bij Franse eik bekomen we toetsen van vanille, zoethout en toast, maar bij Amerikaanse eik komt er ook nog : gebrande koffiebonen (mokka), kokosnoot, cola, kaneel, menthol, e.a. Bovendien is de Amerikaanse eik veel goedkoper, zowel bij aankoop van vaten als bij het bekomen van licenties en classificatie-promotie. De appreciatie van de oogstjaren gebeurt met maximaal vijf sterren. Dit geeft voor het laatste decennium de volgende ‘sterrenhemel’ : •jaren met 5 sterren : 2020, 2019, 2011 en 2010; •jaren met 4 sterren : 2018, 2016, 2015 en 2014; •jaren met 3 sterren : 2017 en 2012, •jaar met 2 sterren voor 2013. Wat de wijndomeinen betreft hebben we : •Top voor : Vega Sicilia en Pingus (beiden in Valladolid); •Subtop : Aalto (Valladolid), Dominio de Atauto (Soria), Dominio del Aguila (Burgos), Valdemonjas (Valladolid); •Middenklasse : Tinto Pesquera (V), Monasterio (V), Pérez Pascuas (B), Arzuaga (V), Felix Callejo (B), Monteabellón (B), Basconcillos (B), Alonso del Yerro (B), … Om af te sluiten geeft de gastspreker ons nog enkele tips voor ‘foodpairing ‘ : welke gerechten passen bij de verschillende categorieën van een goede Ribera del Duero-wijn. Mr. Dirk RODRIGUEZ van harte bedankt voor deze uitvoerige en toch overzichtelijke uiteenzetting over dit voor ons zo bloeiende onderwerp. Deze voordracht is een ware verrijking voor alle wijnliefhebbers.

Tamaral Rosado 2019

Tamaral Rosado 2019.png

En nu kunnen we eindelijk onze proeverijkunst in de praktijk brengen.
De sessie bestaat uit vier delen : een eerste deel is de kennismaking met een goede roséwijn, de drie volgende delen zijn telkens een vergelijking van drie rode wijnen van gelijkaardige kwaliteit. Bij deze proeverij komt de aangeboden “placemat” goed van pas ter ondersteuning van de uitgebreide lijst van voorgestelde wijnen.

Maar eerst de roséwijn : Tamaral Rosado 2019 van het wijnhuis Bodegas y Viñedos Tamaral (Valladolid), uit het dorp Pesquera de Duero. Deze lichtkleurige roséwijn wordt verkregen uit 100% Tempranillo-druif. Hij is mooi fruitig met mollige smaak van aardbeien en iets sinaasappel en rijpe appel. Deze voortreffelijke rosé wordt verkregen volgens de Saignée-methode en heeft 13% alcohol.

Na de algemene proefbeurt van de wijn(en) toont de gastspreker ons een slide met alle relevante gegevens van elke wijn : druif, gebied, pluk, rijping en lagering, geur, kleur, smaak, alcoholgehalte, e.a.

Caramimbre Roble 2019

Tamaral Rosado 2019.png

Nu volgen drie deelsessies met telkens drie rode wijnen van gelijkaardige kwaliteit.
We maken de eerste deelsessie met de volgende wijnen op onze placemat (wijnen 1, 2 en 3) :
1. Carramimbre Roble 2019 , wijnhuis Bodegas Carramimbre (Valladolid);
2. Dominio De La Abadesa 2018 , wijnhuis Altos De Ontañon (Burgos);
3. Emilio Moro 2018 , wijnhuis Bodegas Emilio Moro (Valladolid).

De proeven leren ons :
Carramimbre Roble 2019 : 90% Tempranillo en 10% cabernet sauvignon; een jongere wijn met 3 maanden op eiken vat (Roble), paarsrode kleur, 14,5% alcohol, smaak van jong rood fruit, full body, lange afdronk.

Dominio De La Abadesa 2018

Tamaral Rosado 2019.png

Dominio De La Abadesa 2018: 100% Tempranillo, 3 maanden rijping op Amerikaanse eik, paarsrode kleur met purperen rand, 13,5% alcohol, medium body, smaak iets bitter, aardbei en kers, lichte pepertoets, middellange afdronk met bittertje.

Emilio Moro 2018

Tamaral Rosado 2019.png

Emilio Moro 2018 : 100% Tempranillo, 12 maanden op eik, donkerrood met purperen rand, 14,5% alcohol, is feitelijk een “crianza” (maar om budgettaire reden gewoon “cosecha”), evenwichtige smaak en zachte tannine.

Na de publieke beoordeling van de drie wijnen toont de gastspreker een slide van iedere wijn met zijn specifieke karakteristieken. Dit zal ook gebeuren na de tweede en de derde deelsessie van drie rode wijnen.

De Proefsessie - Valle de Nabal Roble 9 meses 2017

Tamaral Rosado 2019.png

De tweede deelsessie omvat wijnen 4, 5 en 6 :
4. Valle de Nabal Roble 9 meses 2017 , wijnhuis Bodegas Navarro Balbas (Burgos);
5. Resalte ‘Vendimia Seleccionada’ 2017 , wijnhuis Bodegas Resalte De Peñafiel (Val.);
6. Alonso Del Yerro 2016 , wijnhuis Viñedos Alonso Del Yerro (Burgos).
De proeven leren ons :
Valle de Nabal Roble 9 meses 2017: 100% Tempranillo, 9 maanden eik, geur en smaak van kers en braambes, 14% alcohol, tannine, afdronk middellang.

Resalte ‘Vendimia Seleccionada’ 2017

Tamaral Rosado 2019.png

Resalte ‘Vendimia Seleccionada’ 2017 : 100% Tempranillo, die groeit op een hoogte van meer dan 900 m, 12 maanden in eiken vaten van 500 liter (Franse eik), 14,2% alcohol.

Alonso Del Yerro 2016

Tamaral Rosado 2019.png

Alonso Del Yerro 2016: 100% Tempranillo die groeit boven 800 m, 12 maanden op Franse eik, fruitig, 14% alcohol, smaak van vanille, mokka en peper, sappigheid, mooie tannines, lange afdronk.

Na de publieke beoordeling weer de gebruikelijke slide per wijnsoort.

Familia Comenge Reserva 2016

Tamaral Rosado 2019.png

De derde deelsessie omvat wijnen 7, 8 en 9 :
7. Familia Comenge Reserva 2016 , wijnhuis Comenge Bodegas Y Viñedos (Valladolid);
8. Yotuel ‘Finca De Valdepalacios’ Reserva 2013 , wijnhuis Bodegas Y Viñedos Gallego Zapatero (Burgos);
9. Real Sitio De Ventosilla Gran Reserva 2009 , wijnhuis Real Sitio De Ventosilla (Madrid).
De proeven van deze topwijnen leren ons :
Familia Comenge Reserva 2016 : 100% Tempranillo, deze wijn is zeer gesloten en moet eerst goed gewalst worden om zijn geur en smaak los te maken, hij bevat veel alcohol en fruit, 27 maanden op eik leiden tot een intense neus.

Yotuel ‘Finca De Valdepalacios’ Reserva 2013

Tamaral Rosado 2019.png

Yotuel ‘Finca De Valdepalacios’ Reserva 2013 : ook hier eerst walsen, smaak is weelderig met donker fruit (braambes, cassis), peper en munt, mooie zuurtegraad, 14,5% alcohol, lange afdronk, mooie balans fruit-tannine.

Real Sitio De Ventosilla Gran Reserva 2009

Tamaral Rosado 2019.png

Real Sitio De Ventosilla Gran Reserva 2009: “bruine wijn”, vrij expressief, fruitig, voldoende volume maar “oud”, lange finale maar droogtrekkend gevoel in de mond (is te oud), 24 maanden op Franse eik (van Nevers) en 6 maanden in eiken ‘foudre, 15% alcohol.
Na de publieke beoordeling opnieuw de gebruikelijke drie slides.
Tijdens deze derde deelsessie wordt ook een bordje geserveerd met versnaperingen van de bezochte streek : groene olijven op olie, zachte en harde kaas, schijfjes charcuterie.

Dit is dan het einde van een lange proefavond over een zeer interessante wijnregio van Noord-Spanje. Aan iedereen proficiat en bedankt !

Tamaral Rosado 2019.png

bottom of page