Rhône
De wijngebieden van de Rhône liggen in Zuid-Oost-Frankrijk aan de oevers van de gelijknamige rivier. Het noordelijke deel wordt wel eens
‘septentrionaal’ genoemd, met een continentaal klimaat, en het zuidelijke ‘meridionaal’, met een Middellandse-Zeeklimaat. Beide gebieden produceren van elkaar verschillende wijnen met vooral in het zuiden een grote diversiteit.
In het gebied werd al in 600 vC aan wijnbouw gedaan. Rond 280 nC brachten de Romeinen de viognier. Met het verdwijnen van de Romeinen
kwijnde ook de interesse in wijnbouw weg. Een heropflakkering kwam er toen de pausen zich te Avignon vestigden. Vandaar ook de naam van één van de meest prestigieuze aop’s: Châteauneuf-du-Pâpe.
In de zestiende tot achttiende eeuw kwam dan geleidelijk de administratieve afbakening van de aop Côtes-du-Rhône tot stand. Vanaf de 18de eeuw tot heden zouden er meer en meer aop’s aan het gebied worden toegevoegd.
Noordelijke Rhône: rode wijnen van de syrah, soms gemengd met een beperkt percentage witte druiven, en witte wijnen van de marsanne, roussanne en viognier. Slechts 5% van de totale productie (4 miljoen hectoliter per jaar) gebeurt in het noorden, maar enkele van de meest prestigieuze wijnen worden hier gemaakt. De aop’s van noord naar zuid zijn
• Côte-Rôtie (rood),
• Condrieu (wit),
• Château-Grillet (wit),
• Saint-Joseph,
• Crozes-Hermitage,
• Hermitage,
• Cornas (rood) en
• Saint-Péray (wit en mousserend).
Zuidelijke Rhône: Rode, witte en roséwijnen van verschillende druiven. Bij de rode is er vaak grenache in de blend, maar ook syrah, mourvèdre, carignan en cinsault komen veel voor. Bij de witte is er grenache blanc, roussanne, bourboulenc, picpoul, clairette en meer en meer viognier. De kwalitatief belangrijkste aop’s voor droge wijnen zijn
• Châteauneuf-du-Pape (met tot 13 toegelaten druivenrassen),
• Vacqueyras,
• Rasteau,
• Gigondas,
• Cairanne,
• Beaumes-de-Venise,
• Vinsobres en
• Lirac.
Klassificatie:
de algemene aop is Côtes-du-Rhône, die zowel het noorden als het zuiden omvat, hoewel bijna alle wijn onder die aop uit het zuiden komt omdat de wijnen van het noorden een hogere prijs kunnen krijgen onder de eigen aop. Een trapje hoger staan de gemeentelijke appellaties onder de aop Côtes-du-Rhône-Villages. Deze beide samen omvatten de helft van de jaarproductie. Vervolgens komen de aop’s die een eigen naam mogen toevoegen (bijvoorbeeld Côtes-du-Rhône-Villages Roaix), tenslotte de aop’s met een eigen naam zoals Lirac, Cairanne enzoverder. Men maakt het onderscheid tussen gebiedscru’s (Lirac) en gemeentecru’s (Gigondas).
Wijngebieden die niet in het kerngebied liggen, maar wel tot de Rhône behoren zijn Grignan-lès-Adhémar, Ventoux, Côteaux du Vivarais, Côtes du Luberon en Costières de Nîmes, tot 2004 nog bij de Languedoc.
• Van de ongeveer 6.000 domeinen zijn er ongeveer 100 coöperatieven en 50 handelaars (négociants).
• Uitgebreid DNA-onderzoek heeft aangetoond dat de syrah in de Rhône zelf ontstaan is. Ze heeft onder andere pinot noir in haar stamboom. Claims dat ze afkomstig zou zijn uit Shiraz of Syracuse zijn dan ook fabels.
• Tavel is een roséwijn die door een dertigtal producenten gemaakt wordt en die geldt als één van de beste ter wereld.
• Condrieu en Château-Grillet zijn beide beplant met één druif: de viognier. De laatste is een mini-aop van minder dan 4ha dat in handen is van één domein (Château-Grillet). De wijnen kunnen verrassend goed ouderen.
• Wegens het droge klimaat in het zuiden is beperkte irrigatie toegestaan. De kenmerkende bodem bevat galets (platte rolkeien), die de zonnewarmte overdag opnemen en ’s nachts afstaan, wanneer het door de open hemel verrassend koud kan worden.
• De overproductie aan wijnen komt op de markt als Vin de Pays (du Gard, de Vaucluse enzoverder) of zelfs als Vin de Table. Niet zelden worden die wijnen gestookt tot alcohol.
• Zoete wijnen (vin doux naturel) worden gemaakt in Muscat de Beaumes-de-Venise en Rasteau.
• Mousserende wijn vinden we in Saint-Péray (marsanne en roussanne), Clairette de Die, Crémant de Die.