Zuid-Afrika
Zuid-Afrika zit vol wijngeschiedenis. Hollanders leden in 1649 schipbreuk op de route van de VOIC (Cape Point). Van hun thuisland mocht een bevoorradingspost opgericht worden met als eerste gouverneur Jan Van Riebeeck. De wijnbouw startte pas echt tijdens het tweede gouvernementschap van Simon van der Stel in 1679 (Stellenbosch) in de vallei van Constantia. En in 1688 vestigden zo’n 200 vluchtende Franse Hugenoten zich in een uithoek ten oosten van Paarl en Stellenbosch: dat werd Franschhoek. Vele wineries zijn dan ook opgetrokken in de charmante oud-hollandse, koloniale stijl en zijn dikwijls uitgerust met een
fantastisch restaurant. Het land kende nadien vele crisissen en oorlogen. Met het einde van de apartheid in 1990 kende het land terug een open-markteconomie, waardoor de wijnen onze contreien bereikten.
De reden voor wijnbouw in Zuid-Afrika in het uiterste zuid-westen van dit grote land, heeft alles te maken met klimaat. Vanuit Antarctica bereikt de Benguelastroom de Kaap, en koele Atlantische en warme Indische stromingen botsen in Zuid-Afrika, waardoor regelmatig mist over de Coastal Region hangt en de wijngaarden beschermt tegen té hevige zonneschijn.
Constantia, Stellenbosch, Paarl, Franschhoek zijn de belangrijkste gebieden op 70km van Kaapstad. Sauvignon blanc, chardonnay, cabernet sauvignon, shiraz, merlot en pinotage worden er “the big 6” genoemd. De laatste is typisch Zuid-Afrikaans. Ze werd door Prof Dr Abraham Perrold uitgevonden door pinot noir en cinsault (toen hermitage genoemd) te kruisen in 1925 op de universiteit van Stellenbosch. De meest aangeplante druif is de chenin blanc, ter plaatse “steen” genoemd. Ze werd decennia lang gebruikt voor exuberante massaproductie, maar daar is nu een kantelmoment.
De méthode traditionelle wordt op de Kaap “Méthode Cap Classique” genoemd. Andere technieken voor schuimwijn komen op de markt onder de naam “Vonkelwijn”. Naast de klassieke witte en rode wijnen, is Zuid-Afrika gekend voor port- en madeira-achtige zoete wijnen. Nochtans is de “vin de Constance” legendarisch, gemaakt uit de muscat d’Alexandrie van laatgeoogste druiven, gebotteld in historische flesjes (500ml). Hij werd reeds gedronken door de tsaren van Rusland eind 19de – begin 20ste eeuw.
Na de phylloxera en frauduleuze wijnpraktijken werd door een aantal wijnbouwers in 1918 de KWV (Koöperatieve WijnbouwersVereniging) opgericht in Paarl. Het is een coöperatie die de volledige controle zou hebben over de wijnindustrie: productie, verkoopsprijzen, export, enz. Tijdens het apartheidsregime stond de KWV onder staatstoezicht. Vanaf 1990 ageert ze volledig onafhankelijk. Daarna heeft men de Wijn- en Spiritusraad opgericht (cfr INAO). Het zegel op elke geëxporteerde fles garandeert echtheid over druiven, jaargang en herkomst.
Zuid-Afrika kent sinds 1973 (aangepast in 1993) een eigen systeem van beschermde herkomstbenaming: Wine of Origin (WO). De herkomstbenamingen worden onderverdeeld in 3 geografische niveaus van regio tot ward.
Regio’s: alle regio’s hebben districten en wards, maar niet alle districten en wards behoren tot een regio. B.v. Coastal Region.
Districten: zijn kleiner dan een regio en vallen meestal samen met geopolitieke grenzen. B.v. Stellenbosch, Paarl, Swartland, Tulbagh.
Ward: de kleinste afbakening; de grenzen vallen hier samen met meso-, microklimatologische en terroirkenmerken. B.v. Franschhoek, Constantia.
Zuid-Afrika zoekt ook naar de koelste gebieden in zijn land omwille van de klimaatverandering. Deze zijn Constantia, Elgin, Elim, Hermanus (Hemel en Aardevallei) en Robertson.
Swartland heeft decennia lang druiven verkocht aan de beste wineries. Ze zijn zich echter meer en meer bewust van hun eigen potentieel. Het is een upcoming district! Er staan immers oude chenin blancstokken.
Muscat wordt ter plaatse “hanepoot” genoemd; en een wijndomein “winefarm”.